„Czterdzieści razy potykał się z wrogiem, oto jego wina przed Moskwą, oto jego niepożyta zasługa przed narodem”
Gazeta Narodowa (nr 48/1864) o majorze Józefie Jankowskim
25 maja minęła 155. rocznica kolejnego spośród wydarzeń Powstania Styczniowego, które miały miejsce na terenie naszej gminy. 25 maja 1863 roku, zasadzkę na oddział wojsk carskich eskortujący wcielonych siłą do armii Polaków, zorganizował liczący około 600 żołnierzy oddział powstańczy majora Józefa Jankowskiego, pseudonim „Szydłowski”. Do ataku na Rosjan doszło na trakcie biegnącym w kierunku Lublina (obecna Droga Krajowa nr 17), pomiędzy Żanęcinem a Rudką, w niedalekiej odległości od mostu nad Świdrem. W wyniku akcji udało się uwolnić 40 brańców, 40 żołnierzy rosyjskich traci życie. Poległych 6 powstańców i 4 rekrutów pochowano na cmentarzu parafialnym w Wiązownie. Oddział Jankowskiego, mimo licznych prób rozbicia, walczy aż do grudnia 1863 roku. Brał również udział w jednej z najsłynniejszych bitew Powstania Styczniowego – Bitwie pod Żyrzynem – gdzie w zasadzce na konwój z rosyjskimi pieniędzmi, udaje się powstańcom zdobyć 140 tysięcy rubli, 400 karabinów i wziąć do niewoli 282 Rosjan.
Miejsce bitwy przy drodze nr 17 upamiętnia krzyż odtworzony w 2003 roku z inicjatywy Pawła Klocha, sołtysa Żanęcina i Pawła Ajdackiego, prezesa otwockiego oddziału PTTK.
By przypomnieć o rocznicy bitwy i upamiętnić biorących w niej udział Powstańców, delegacja Gminnego Ośrodka Kultury i Projektu Historycznego „Konspiracja”, mimo skrajnie niesprzyjających warunków atmosferycznych, złożyła pod tablicą umieszczoną na krzyżu wieniec z biało – czerwonych kwiatów.
Tekst: Tomasz Żurawski